Joomla

Yaklaşık 6 ay aradan sonra Joomla! yine bir ara sürüm ile karşımızda. Koda adı Wojmamni ama Busani olan 1.5.16 sürüm, bir çok düzeltme ile birlikte 2 orta ve 2 de düşük seviyeli güvenlik açığının ortadan kaldırılmasını içeriyor. Sürümde epeyce dosya güncellemesi olsa da bunların büyük kısımını dil dosyalarındaki telif kısımları oluşturuyor. Bununla birlikte gerçekten epeyce düzeltilerek biriktirilmiş geri bildirim olduğunu görüyoruz. 80'den fazla değişiklik gözlemlemek mükün.

Aslında 1.5 sürümler ile 1.6 sürüm arasında kurulum farkı yok diyebiliriz. Yine de ne yapacağız, senelerce "git kardeşi, 1.5 kurulum konusuna bak, öyle kur" m diyeceğiz ? Elbete değil. İşte bunun için Alpha 2 sürümde olan Joomla! 1.6 serisinin kurulum aşamalarını resimli olarak anlatmak istedim. Kurulumda 2 değişik nokta dikatinizi çekecek. Aynı zamanda çekirdek dosyalarında gerekli atfın henüz yapılmadığı bazı alanlarda Türkçe değil İngilizce  göreceksiniz. Bunun dışında kurulumumuz Türkçe gerçekleşecek.

Bildiğiniz gibi Joomla!'da bir içerik girdiğinizde, eğer bunu gösterecek menü öğesinin ayarlarında yazar isminin gösterilmesi seçilmişse, içeriğin başlığı ile içerik metni arasında yazarına yer verilir. Yazar adı bir içerik için 2 şekilde gösterilebilir. Bunlardan ilki, varsayılanda olduğu haliyle, yani yazarın sistemdeki asıl ismidir. Örneğin benim yazılarımda Aytuğ Halil AKAR gözükür. Oysa kullanıcı adım farklıdır. İkincisi ise içerikte eğer Yazar Rumuzu girilmişse bunun gösterilecek olmasıdır. Dolayısıyla bir üye girişi yaparakbirden çok yazar isminde içerik ekleyebilirsiniz.

Ocak ayı başında yapıp forumda paylaştığım temaya yer veriyorum. Yine Artisteer ile hazırlayıp ardından bazı yönlerden geliştirdiğim, süratle hazırlanmış bir tema. Mavi tonlar kullandığım bu tema aslında Artisteer'i test ettiğim ilk tema. Yetersiz bulduğum için birkaç müdahale yapmıştım. Neticede hazır bir araç ve normalden kısa sürede tema hazırlamanıza yarıyor. Çabuk ya da düşük maliyetli işler için uygun tercih.

Joomla 1.5 sürümler için bir Galatasaray taraftar blogu teması yapayım dedim. Fena da olmadı aslında. Temada 22 modül yerleşimi bulunuyor. Galatasaray SK  ismini verdiğim temanın bu 0.1 sürümünün ardından ileride bazı iç uygulamalar ile zenginleştirmeyi planlıyorum. Kim bilir, belki forumuna kadar komple bir paket hazırlarım. Yazının devamında temayı inceleyebilirsiniz.

Kimse lisans almaz ama herkes lisans temellerini merak eder. Öyle garip bir şey şu tema konusu. Daha evvel forumlarda defalarca kısmi sorulara cevap vererek tema üreticilerinin lisanslarına değinmiştim. Bunlardan en çok tercih edilen üreticilerden olan JoomlArt club üyelik ve lisans detaylarında diğerlerinden ayrılan bazı özellikler var. Rocket Theme'den 50 $ ile 2 aylık aldığınız bir üyelik yerine JoomlArt'a 70 $ verip 1 yıl üyelik tercih edeceksiniz diyelim...doğru karar verdiğinize emin misiniz ?

Joomla! kullanmaya aday diğer sistem kullanıcıları için göç büyük bir sorun. Zira herhangi başka bir sistemlerden Joomla!'ya göç bulunmuyor. Bu tür geçişler ya elle tek tek uğraşarak ya da kullanıcıların kendilerince yaptığı geçiş betikleri, veritabanı uydurnma betikleri gibi çalışmalarla gerçekleşiyor. PHP Nuke için ise durum biraz farklı. Daha evvel Joomla! 1.0 sürümler zamanında pisdoktor'un bir çalışması olduğunu biliyoruz.

İçerik yöneticisini filtrelenmiş şekilde açmak da ne ki diye sorulduğunu duyar gibiyim. Bu aslında çok yoğun içerik barındıran, örneğin genel haber sitelerinin, içerik yöneticisine girmekteki sıkıntısını giderecek bir yöntem. Onbinlerce içeriğiniz varsa yönetim merkezinden İçerik Yöneticisine tıkladığınızda administrator/index.php?option=com_content sayfasının açılması çok uzun sürebiliyor.

Çok zaman benzer ihtiyacımız olmuştur. Mambo'da da bu böyleydi, Joomla! 1.0'da da 1.5'te de. Joomla 1.6 ise bu konularda daha etkin yönetim özelliklerine sahip olacak. Şu yazıyı veya şu modülü ziyaretçiler görsün ama üyeler giriş yaptığında görmesin denen o kadar çok konuyla karşılaştık ki. Evet, üye giriş modülü mod login üyelerden gizlenebilir.

Joomla eklentilerim güvenli mi ? Hangi eklentilerde açık var ? Joomla!'da açık mı var ?...Bu sorular yılardır değişmeyen en sık karşılaştığımız sorulardan. Yıllardır bu soruların cevapları da hiç değişmedi. Bir İYS kullanıcısı iseniz, kullandığınız her paketin güncelliğini takip etmeniz gerekir. Windows szin bilgisayarınıza takla atarak girip güncellemeleri gözünüze sokabilir ama bir İYS bunu yapamaz. Aslında çok kolay olan bu eklenti güvenliği kontrolüne değinmek istiyorum.