Joomla! 1.6 Alpha 2 Sürüm tr-TR Türkçe Kurulumu

(Son Güncelleme: 18 Şubat 2017)

Aslında 1.5 sürümler ile 1.6 sürüm arasında kurulum farkı yok diyebiliriz. Yine de ne yapacağız, senelerce “git kardeşi, 1.5 kurulum konusuna bak, öyle kur” m diyeceğiz ? Elbete değil. İşte bunun için Alpha 2 sürümde olan Joomla! 1.6 serisinin kurulum aşamalarını resimli olarak anlatmak istedim. Kurulumda 2 değişik nokta dikatinizi çekecek. Aynı zamanda çekirdek dosyalarında gerekli atfın henüz yapılmadığı bazı alanlarda Türkçe değil İngilizce  göreceksiniz. Bunun dışında kurulumumuz Türkçe gerçekleşecek.

Kurulum, Joomla!’nın web kurulum arayüzü üzerinde hazırlandığından, önceki adımları geçmiş olduğunuzu varsayıyorum. Önceki adımlar neydi dersek:

• Joomla! 1.6.0 Alpha 2 paketini indirerek sunucuya göndermek:
  • Eğer sunucunuzda paket açabiliyorsanız Joomla! paketini olduğu gibi yayın dizini içine gönderip sunucu üzerinde açmak daha hızlı bir yoldur.
  • Sunucuda paketli dosyaları açamıyorsanız Joomla! paketini masaüstünde açıp, içindeki dizinleri ve dosyaları, bulundukları haliyle ftp aracınız üzerinden sitenizin yayın dizini olan public_html (ya da ismi httpdocs olabilir) içine göndereceksiniz.
• Joomla! için bir veritabanı ve veritabanı kullanıcısı oluşturup, kullanıcıyı veritabanı üzerinde yetkilendireceksiniz. Hesabınızdaki veritabanı hakkınız dolu ise yeni bir veritabanı oluşturmadan da kullanımdaki bir veritabanına kurulum yapılabilir. Ancak ayrı bir veritabanı ve diğer veritabanlarından ayrı bir kullanıcı oluşturulması güvenlik açısından önemlidir. 
• Ayrıca sadece Joomla! için kullanılmak üzere ayrı bir ftp hesabı oluşturmanız güvenlik açısından önerilen bir durumdur.

Anlatımda kullanılan resimlerin üzerine tıkladığınızda daha büyük bir boyutta inceleyebilirsiniz. Önce resimleri ekliyorum, ardından anlatımı yazacağım. Bu arada okuyanlar resimler üzerinden adımları takip edebilir.

 

ANLATIM 1 Kurulum Dili

Joomla! paketi yayın dizininize açık halde yerleştiğinde, tarayıcınızdan siteadresi.niz/(alt klasörde ise klasör ismi) şeklindeki adresi çağırmalısınız. Bu durumda karşınıza ilk gelen ekran, Joomla! kurulumunun başladığı ekrandır. Bu ekran sistem tarafından yayının dizininizi çağırdığınızda yönlendirilen siteadresi.niz/(alt klasörde ise klasör ismi)/installation/index.php adresi ile gelir. Aynı zamanda kurulumun 1. adımı olan bu ekranda, eğer tarayıcı diliniz ile aynı dilde bir Joomla! kurulum dili mevcutsa doğrudan o dil seçilmiş olarak gelecektir. Resmimizde kurulum dillerinden tr-TR klasörünü kullanan Türkçe dilinin seçili olduğunu görüyoruz. Joomla! 1.6.0 Alpha 2 sürümde henüz tamamlanmamış bazı noktalar sebebiyle Türkçe kelimesini karakter hatası ile izliyoruz. Beta sürümde burayı doğru şekilde görebileceksiniz.

Joomla! paketinizin kurulum klasöründeki languages dizini altında, sizin tarayıcı dilinizdeki dil dosyaları mevcut değilse bu ekranda İngilitere İngilizcesi olan ve kurulum dilleri arasındaki en-GB klasöründen çağırılan English (United Kingdom) seçeneği seçili olarak gelecektir. Her iki durumda da kuruluma listede bulunan herhangi bir dili seçerek devam edebilirsiniz.

Naçizane bu adımla ilgili Alpha sürümde raporladığımız bir hata düzeltilerek Alpha 2 sürüme girmiştir.

Ekranın sağ üstünde bulunan Sonraki tuşunu kullanarak 2. adıma geçebilirsiniz.

 

---

ANLATIM 2-a Kurulum Öncesi Kontrol – Gerekli Ayarlar

Kurulumun 2. adımı bazı sunucu taraflı ayarların kontrolü ile Joomla!’ya uygunluğu değerlendirilir. Bu adımı kullanıcı olarak 2 ayrı duruma göre değerlendirebiliriz.

2-a etiketi ile gösterdiğimiz kısımdaki ayarlar Joomla! kurulumu iin gerekli ayarları içerir. Tüm satırların yeşil renkli Evet kelimesi ile doğru ve uygun olarak tanımlanmış olması gerekir. Buradaki ayarlarda Hayır şeklinde olumsuzluk belirtilmiş olması durumunda kurulum doğru şekilde yapılamayacağından, böyle bir durumda hizmet sağlayıcınızdan ayarın değiştirilmesini talep etmeniz gerekecektir.

Ancak, configuration.php Yazılabilir satırında uygunluk Evet olarak gözükmese de kuruluma devam edebilirsiniz. Yalnız bu durumda kurulum tamamlandıktan sonra orta düzeyde bir düzenleme yaparak configuration.php dosyasını elle oluşturmanız gerekir. configuration.php dosyasını elle oluşturmak hakkında bilginiz yoksa, forumda şu konuda anlattığım detaylara bakabilirsiniz. Ancak verdiğim bağlantı Joomla! 1.5 configuration.php dosyası için olup Joomla! 1.6 configuration.php dosyasında farklılıklar bulunmaktadır. Ayrıca Joomla! 1.6 sürümlerde configuration.php-dist dosyası ana dizinde değil installation dizininde bulunmaktadır.

 

ANLATIM 2-b Kurulum Öncesi Kontrol – Önerilen Ayarlar

Bu alanda ise Joomla! kurulumu için şart olmayan ama Joomla!’nın tüm özellikleriyle doğru şekilde çalışabilmesi için gereken ayar önerileri gösterilmektedir. Önerilen sütununda ilgili satırdaki özelliğin önerilen ayarı, Durum sütununda ise bu özelliğin kullanımdaki geçerli ayarı gösterilmektedir. Özelliklerden, önerilen ayar dışında bir durum ayarına sahip olan varsa, hizmet sağlayıcınızdan bu ayarın önerilen şekliyle değiştirilmesini talep etmelisiniz. Talebiniz yerine getirilmese ve özellik ayarı önerilen şekilde değilse de Joomla! çalışacaktır.

Değişiklik talep ederseniz, cevap geldikten sonra bu ekrana tekrar bakın ve son durumu gözlemleyin. Kullanım esnasında karşılaşabileceğiniz olası hatalar için buna hazırlıklı olmalısınız.

Şimdi ekranın sağ üstünde bulunan Sonraki tuşunu kullanarak kurulumun 3. adımına geçebilirsiniz.

 

 

---

ANLATIM 3 Lisans

3. adım yapım, dağıtım, değişiklik, sahiplik ve yeniden düzenlemelerine dair haklarını içeren, Joomla!’nın tâbi olduğu GNU Açık KAynak Yayın Lisansını içermektedir. Bu adım sadece bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir onay ya da başka işlem gerektirmemektedir. İlgili lisans, yazılımın bulundurulması ve yayınlanması durumlarında geçerlidir; ek bir adım gerektirmez.

Aynı şekilde Sonraki tuşu ile kurulumun 4. adımına geçelim.

 

 

---

4. adımı veritabanı ayarlarını yapmak üzere 2 bölümde inceleyeceğiz.

 

ANLATIM 4-a Veritabanı Yapılandırması – Temel Ayarlar

4-a etiketiyle gösterdiğim alanda Joomla! 1.6 sürümünüzün kullanacağı veritabanı bilgilerini girmeniz gerekmektedir.

İlk satır veritabanı türü seçimidir. Burası genellikle MySQL olmakla birlikte eğer sunucuzda MySQLi kurulumu varsa bunu da kullanabilirsiniz. Kuruluma başlamadan evvel veritabanınızı nasıl oluşturduğunuzu hatırlayın.

İkinci satırda veritabanı sunucusu tanımlanır. Veritabanı sunucu ismi %99’dan fazla bir oranda localhost şeklinde kullanılmaktadır. Bu, sunucu yapılandırması ile ilgili bir durum olup, veritabanı ve yayın servislerinin birbirinden farklı fiziksel sunucularda sağlanması gibi durumlarda isim değişebilir ya da bir ip numarası ile çağırılıyor olabilir. Böyle bir durum, hizmet sağlayıcınızdan hizmet almaya başladığınızda size gönderilen hesap detaylarında belirtilmiş olmalıdır. Veritabanı sunucu ismi yanlış girilirse, diğer adıma geçişte veritabanı sunucusuna bağlanılamadığına dair bir hata uyarısı ile karşılaşır ve devam edemezsiniz.

Üçüncü satır veritabanı kullanıcı adını içermektedir. Bu adımda kullanıcı adı 2 şekilde girilmeyi gerektirebilir. Sunucu tarafından sağlanmış hesap kontrol paneliniz cPanel ya da DirectAdmin ise veritabanı kullanıcı adının önüne panel hesap isminizin eklendiğinden emin olabilirsiniz. Bu bir ön ek şeklinde gelir. Örneğin veritabanı kullanıcı adı aytug, panel kullanıcı adınız da akar ise ve sunucudaki hesabınızın kontrol paneli cPanel ya da DirectAdmin ise  veritabanı kullanı adı kısmında sadece aytug olarak girmeniz durumunda diğer adıma geçerken yine veritabanı sunucuna bağlanılamadığına dair hata uyarısı alırsınız. Bu türdeki hesaplar için girmeniz gereken kullanıcı adı akar_aytug şeklinde olmalı. Bir başka deyişle sunucuhesapadı_veritabanıkullanıcıadı. Bu paneller dışında ön ek kullanan panel (hatırladığım kadarıyla) olmadığından, örneğin yine yaygın olan bir diğer panel Plesk Panel’e sahipseniz veritabanı kullanıcı adını tek başuına (örneğin aytug) girmeniz gerekir.

Dördüncü satırda Parola olarak gireceğiniz kısım, veritabanı kullanıcısı oluştururken bu kullanıcıya sizin belirleyerek verdiğini parola (şifre) olmalıdır.

Beşinci satırda veritabanı ismi girilmeli. Burada gireceğiniz veritabanı ismi için yine iki şekilde gereksinim olabilir. Bu gereksinimler veritabanı kullanıcı adında geçerli olan durumlarla aynıdır. Yani sahip olduğunuz panele göre veritabanıismi ya da sunucuhesapadı_veritabanıismi şeklinde giriş yapmanız gerekebilir.

Şimdi Gelişmiş Ayarlar kısmına bakalım.

 

---

ANLATIM 4-b Veritabanı Yapılandırması – Gelişmiş Ayarlar

İlk etapta sadece başlığını gördüğünüz, kapalı şekilde gelen Gelişmiş Ayarlar alanı, ismine tıkladığınızda açılır. Bu ayarlar hiç değiştirilmeden kurulum yapılabilir. Pekiyi bu ayarları neden oraya koymuşlar ? Bunun 3 sebebi bulunmaktadır. Ayarlara bakalım:

Eski Veritabanı işlemi kısmında, eğer veritabanında daha evvelden kurduğunuz Joomla!’ya ait tablolar varsa bunlara ne şekilde davranılacağını belirleyebilirsiniz. Bu ayarı eski Joomla! kurulumunuzdan vazgeçip yenisini kurmak istediğinizde ya da aynı veritabanına yeniden Joomla! kurmak istediğinizde kullanabilirsiniz.

Remove (Kaldır) seçeneğini kullandığınızda eski veritabanı tablolarınız bu kurulum esnasında tamamen kaldırılarak veritabanı içeriği yeniden oluşturulur. Daha evvel bir Joomla! kurmuş olmanıza rağmen kurulumu yeniden yapmak isterseniz bu seçeneği kullanabilirsiniz. Backup (Yedekle) seçeneğini kullanırsanız eski tablolar bak isim eki ile yedek olarak tutulur ve yeni tablolarını oluşturulurken sorun oluşmaması, ayrıca eskilerin yedeklenerek saklanabilmesi sağlanmış olur.

Tablo Ön Eki kısmı iki amaçla kullanılabilmektedir. İlk amaç genel bir güvenlik tedbiri olup, standart Joomla! veritabanı tablo ön eki olan jos_ ile gelebilecek sql tabanlı saldırıların önüne geçmektir. İkinci amaç ise aynı veritabanına birden fazla Joomla! kurabilmektir. Her ne kadar bu çok önerilmese de eğer ilave bir veritabanı hakkınız yoksa ve dolayısıyla ikinci Joomla! sitenizi aynı veritabanına kurmak durumundaysanız, burada standart gelen ön eki değiştirerek yeni tabloların oluşturulurken meydana gelecek çakışmanın önüne geçebilirsiniz. Ön eki oluştururken sonuna bir alt çizgi ( _ ) koymayı unutmayın. Burada gördüğünüz varsayılan ön ek olan jos_ ile sizin değiştireceğiniz yeni ön ek aynı biçimde yazılmalıdır. mos_ , kos_ , ebelebe_ , aytug_ gibi istediğiniz ön eki oluşturabilirsiniz. Ancak sadece 1 ön ek yazabilirsiniz. Yazacağınız ön ek, bu kurulumda tüm tablolar için kullanılack ön ek olacaktır.

Geçelim kurulumun 4. adımına.

 

 

---

ANLATIM 5-a FTP Yapılandırması – Temel Ayarlar

FTP katmanını etkinleştirme seçeneği, Joomla!’nın linux/unix tabanlı sistemlerde dosya izinleri sebebiyle oluşabilecek bazı hataların önüne geçmek için Joomla! 1.5 sürümler ile gelen ve Joomla! 1.6 sürümlerde devam eden bir özelliktir. Eğer Joomla! ile tam uyumlu bir sunucuya sahipseniz bu adımdaki ayarlarla bir işiniz olmayacağını söyleyebilirim. Ola ki bu adımda gerekli ayarları yapmadınız ve zannettiğiniz gibi sunucunuz Joomla! ile %100 uyumlu çıkmadı. Dolayısıyla bazı işlemler esnasında JFTP Bad Response, Failed move file gibi hatalar alarak bu işlemleri gerçekleştirmediniz. O zaman bu ayarı Joomla! Yönetim Merkezinden tekrar yapabileceğiniz, sorun olursa configuration.php dosyasındaki özelliğin kendi satırlarını düzenleyerek etkinleştirebileceğinizi hatırlatmak isterim. Windows tabanlı sistemler için olmayan bu özelliği, eğer bir windows tanbanlı sunucuda iseniz boşuna ayarlamayın.

FTP Kullanıcı adı kısmına, hizmet sağlayıcınız tarafından verilen varsayılan ftp kullanıcısının ismini girebileceğiniz gibi, güvenlik amacıyla önerdiğimiz üzere Joomla! için tamamen ayrı bir ftp kullanıcısı oluşturduysanız bunun adını girmelisiniz.

FTP parolası kısmına da aynı kullanıcının parolasını girmeniz gerekiyor.

FTP Kök Dizini alanında, Joomla!’nın etkinleştirilen FTP Katmanının gerektiğinde erişim için tanıyacağı ana dizini girmelisiniz. Bu ana dizin, oluşturulan ftp hesabının atandığı dizindir. Standart ftp hesapları ana yayın dizinine atanır.

 

ANLATIM 5-b FTP Dizini ve Doğrulama

Eğer dizin belirleme hakkında bilginiz yoksa FTP Dizinini Algıla tuşunu kullanarak bu işi Joomla!’nın sizin adınıza yapmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca FTP Ayarlarını Doğrula tuşu da girdiğiniz dizin ve erişim bilgilerinin doğruluğunu teyid etmek için bir erişim teşebbüsünde bulunarak size neticesini belirtir ve ayarların geçerli olup olmadığını söyler.

FTP katmanı için bir de Gelişmiş Ayarlar bulunuyor. Ona bakalım, ne işimize yarayacak.

 

 

---

ANLATIM 5-c FTP Katmanı – Gelişmiş Ayarlar

FTP sunucu kısmı yine veritabanı sunucusunda olduğu gibi %99’dan daha yayın bir oranda 127.0.0.1 olarak kullanılmakla birlikte bazı özel yapılandırma durumlarında değişebilir. Farklı bir ip numarası ya da hesap ismi kullanılması ihtimali çok düşüktür ve böyle bir durum, hizmet aldığınız yerde hesabınızı ilk açtığınız zaman gönderilen hesap detaylarında yer alır.

FTP hesabı için genel olarak 21 numaralı bağlantı noktası (port) kullanılmaktadır.

FTP parolasını kaydetme seçeneği, Joomla! FTP Katmanı görevini yerine getirirken size ek görev yüklememeyi sağlar. Parola saklanırsa Joomla! gerektiğinde bu katmanı kendiliğinden kullanır. Ancak Parolanın saklanmasını seçmezseniz, Joomla! FTP Katmanına başvurduğunda yönetim merkezinde sizden bu bilgiyi soracak ve girmenizi isteyecektir. Böylece her gerektiğinde ilgili erişim bilgisini Joomla! sizden ister. Genel olarak parolanın saklanması seçeneği kullanılmaktadır ve güvenlik sorunu bulunmamaktadır.

Bu ayardan sonra kurulumun 6. adımına geçebilirsiniz.

 

 

---

6. adım ana yapılandırmayı içermekte olup 3 bölümde inceleyeceğiz.

 

ANLATIM 6-a Ana Yapılandırma – Site Adı

Site adı, Joomla! sitenizin varsayılan adı olarak kaydedilecektir. Burada gireceğiniz kelime ya da kelimeler site adı olarak tarayıcı başlığında, e-posta gönderimi gibi diğer alanlarda kullanılacaktır. Daha sonra Yönetim Merkezinden değiştirilebilir. Ancak bu aşamada boş geçilemez.

 

ANLATIM 6-b Ana Yapılandırma – Yönetici Bilgileri

Yönetici kullanıcı adı 1.6 sürümlerle gelen bir alandır. Joomla! 1.5.x ve 1.0.x sürümlerin kurulumunda kullanıcı adı hep varsayılanda admin olarak oluşturulmuş, daha sonra değiştirilmesi ise önemli bir güvenlik önerisi olarak sunulagelmişti. Joomla! 1.6 sürümlerle birlikte bu adımda yöneticinin kullanıcı adını belirleme şansımız bulunuyor.

e-Posta adresi kısmında sitenin ve yöneticinin  varsayılan e-posta adresi alınmaktadır. Buradaki e-posta ana yöneticinin (kurulumu yapan yöneticinin) e-posta adresi olarak kaydedileceği gibi, sistemin posta özelliğinin kullanıldığı analnarda da varsayılan olarak yer alır. Daha sonra Yönetim Merkezindeki ilgili alanlarda bu değişitrilebilir.

Yönetici parolası ve altındaki doğrulama alanlarında birbiriyle aynı parolanızı girmeniz gereklidir. İlk alan parolanızı belirlediğiniz, ikincisi ise bunu doğruladığınız alan olacaktır.

 

 

---

ANLATIM 6-c Ana Yapılandırma – Örnek Veri, Yedek ve Göç İşlemleri

6. adımda ilk etapta Örnek Veri Kur ismiyle gördüğümüz tuş, görevini yerine getirdiğinde Örnek Veri Başarıyla Yüklendi iletisini içerir. Örnek Veri, bilindiği üzere özellikle yeni başlayan kullanıcılar için, Joomla!’nın paket içinde gelen özelliklerinin örneklerini içeren alanların ve bu alanlardaki bazı içeriğin oluşturulmasını sağlar. Böylelikle yeni kullanıcı boş bir sistem görmez, oluşturulmuş alanlar ile neler yapabileceğini bilir, hatta ilk etapta bu alanları değiştirerek tecrübe edinmeye çalışır. Örnek veri kurulmazsa boş (temiz) bir Joomla! kurulumu yapılır ve tüm verileri kendiniz oluşturursunuz. Denemenizi öneririm.

Yedek ve göç işlemleri, başka bir Joomla! kurulumunda oluşturulmuş veritabanı dosyası ile yeni kurulum yapma ve Joomla! 1.5.x sürümlerden Joomla! 1.6.x Sürümlere Göç görevlerini çalıştırabilmemize yarar. Ancak bu görevler Alpha sürümlerde henüz hazır olmadığından boş geçilmektedir.

Sonraki tuşunu kullanarak kurulumun 7. adımına geçebilirsiniz.

 

---

ANLATIM 7 Son

Tebrikler. Kurulum tamamlandı. Kurulumu birkaç sefer yaptıktan sonra göreceksiniz ki Joomla! kurulumu dakikalarla sınırlı olacak kadar kısa sürmektedir. Kurulum tamamlandığında installation dizinini silmeniz için sizi uyaran kırmızı renkli baskın bir iletiyi göreceksiniz. Bu, Joomla!’nın güvenlik amacıyla yaptığı bir uyarıdır. installation klasörünü silmeden bir sonraki adıma geçmeniz, yani stenizi görmeniz mümkün olmayacak. Silmek yerine adını değiştirmek sizin tercih edeceğiniz bir durumdur. Güvenlik sebebiyle tamamen silmeniz önerilir.

Aşağıda sitenizin ilk hali, yönetim merkezi girişi ve yönetim merkezine girdiğinizde gelen ekran görüntülerine yer verdim.

Bu görüntiler yerine No Configuration File Found hatasını alırsanız telaşlanmayın, configuration.php dosyasını elle oluşturma konusuna bakarak çözebilirsiniz. Bu durumda yeni kurulum denemeyin. Tekrar hatırlatayım; configuration.php dosyasını elle oluşturmak için kullanılan configuration.php-dist dosyası Joomla! 1.5 sürümlerde ana dizindeyken Joomla! 1.6 sürümlerde installation dizininde yer almaktadır.

Soru ve sorunlarınızı forumda paylaşabilir, kurulum ile ilgili olanları burada yorum ekleyerek sorabilirsiniz.

 

 

 

 

Güle güle kullanın.